Doprowadzenie do wyginięcia mamutów wskutek polowań to jedno, ale nie sposób porównywać prędkości i skali współczesnych zniszczeń z działaniami naszych przodków z epoki kamienia łupanego. Obecna działalność ludzka nie polega na eksterminacji mamutów poprzez ciągnące się przez całe stulecia polowania. Niektórzy ludzie zabijają dzisiaj wszystko, od megafauny po mikroorganizmy, w tempie stukrotnie przewyższającym naturalne tempo wymierania. Twierdzimy, że tym, co się zmieniło, jest kapitalizm, że historia nowożytna od XV wieku toczyła się w ramach tego, co należałoby nazwać raczej kapitałocenem. Użycie tego terminu oznacza poważne potraktowanie kapitalizmu, zrozumienie, że nie jest on tylko systemem gospodarczym, ale sposobem organizacji relacji miedzy ludźmi a resztą natury.
(...)
Na początek wróćmy do kurczęcych kości obecnych w zapisie geologicznym; jest to kapitalistyczny ślad relacji między ludźmi i najczęściej występującym na świecie ptakiem, Gallus gallus domesticus. Kurczaki, które dziś jemy, bardzo różnią się od tych konsumowanych przed stuleciem. Współczesne ptaki są wytworem podejmowanych po drugiej wojnie światowej intensywnych wysiłków na rzecz wyhodowania przynoszącego jak największe zyski drobiu, powstałego wskutek wykorzystania materiału genetycznego pozyskanego za darmo w azjatyckich dżunglach, który ludzie poddali rekombinacji. Ptaki te ledwie mogą chodzić, osiągają dojrzałość w kilka tygodni, mają nadmiernie rozrośniętą pierś i są hodowane oraz zarzynane w ilościach istotnych geologicznie (ponad 60 miliardów rocznie). Związek ten można ująć jako oznakę Taniej Natury. Kurczak, najpopularniejsze mięso w Stanach Zjednoczonych, ma według prognoz stać się najpopularniejszym mięsem na Ziemi do roku 2020. Będzie to wymagało ogromnych nakładów pracy. Pracownicy przemysłu drobiowego otrzymują niskie wynagrodzenia: w Stanach Zjednoczonych tylko dwa centy z każdego dolara wydanego na kurczaka w fast foodzie trafia do pracowników, a niektórzy producenci wykorzystują pracę więźniów, którym płaci się dwadzieścia pięć centów za godzinę. Oto Tania Praca. W amerykańskim przemyśle drobiowym 86 procent pracowników zajmujących się odcinaniem skrzydełek cierpi na nieustanny ból z powodu konieczności ciągłego rąbania i obracania się przy taśmie produkcyjnej. Niektórzy pracodawcy wyśmiewają pracowników, którzy zgłaszają urazy, a podważanie prawdziwości zgłoszonych kontuzji jest powszechne. Skutkiem kontuzji dla pracownika jest spadek dochodów o 15 procent w ciągu dziesięciu lat po jej wystąpieniu. Podczas rekonwalescencji jest on zależny od rodziny i innych sieci wsparcia; jest to czynnik zewnętrzny wobec obiegu produkcyjnego, ale stanowiący kluczowy warunek dalszego udziału w rynku pracy. Oto Tania Opieka. Żywność produkowana przez przemysł drobiowy zapełnia ludziom brzuchy i łagodzi ich niezadowolenie dzięki swoim niskim cenom i łatwej dostępności. Oto strategia Taniej Żywności. Same kurczaki we względnie niewielkim stopniu przyczyniają się do zmiany klimatu – mają tylko po jednym żołądku i nie wydzielają metanu jak krowy – są jednak hodowane na taką skalę, że do ogrzania ferm potrzeba znacznych ilości paliwa. To ono stanowi największą część śladu węglowego amerykańskiego przemysłu drobiowego. Nie sposób wyhodować tanich kurczaków bez obfitości propanu: oto Tania Energia. Sprzedaż wysoce przetworzonego mięsa tych ptaków wiąże się z pewnym ryzykiem, jednak jest ono łagodzone przez liczne franczyzy i subsydia – od łatwego dostępu finansowego i fizycznego do ziemi, na której uprawia się soję, którą karmione są kurczaki, głównie w Chinach, Brazylii i Stanach Zjednoczonych, po kredyty dla małych przedsiębiorstw umożliwiające zdobywanie prywatnych zysków kosztem publicznych wydatków. Oto jeden z aspektów Taniego Pieniądza. W końcu stałe i częste akty szowinizmu wymierzone w kategorie życia zwierzęcego i ludzkiego – kobiety, skolonizowanych, ubogich, osoby Kolorowe i imigrantów – sprawiają, że każda z tych sześciu rzeczy może pozostać tania. Opis tej ekologii wymaga jeszcze ostatniego elementu – zasady Taniości Życia. A jednak na każdym etapie tego procesu ludzie stawiają opór – od Ludów Rdzennych, których ptactwo posłużyło jako źródło materiału genetycznego wykorzystanego do hodowli przemysłowej drobiu – przez pracownice opieki domagające się uznania i wytchnienia, po ludzi walczących ze zmianą klimatu i Wall Street. Społeczne batalie o naturę, pieniądz, pracę, opiekę, żywność, energię i życie, które zapisuje w sobie ten ślad, jakim są kurczęce kości kapitałocenu, ukazują, że ikoną nowoczesności nie jest wcale samochód lub smartfon, ale kurczak McNuggets.
Raj Patel Jason W. Moore - Historia świata w siedmiu tanich rzeczach